Johannes Vermeer

Bij Kontoerdesign.nl stel je jouw Johannes Vermeer schilderij helemaal zelf samen. Hierbij heb je keuze uit wel 7 verschillende materialen zoals wandkleden, plexiglas en meer. Voor alle reproducties heb je meer dan 250 keuzeopties. Hierdoor bepaal jezelf hoe jouw meesterwerk uit de Gouden eeuw eruit komt te zien en is het Vermeer schilderij nooit te groot, te klein of van het verkeerde materiaal gemaakt.

Wil je de composities van deze Oude meester nou eens in het echt bekijken? Dan zijn er verschillende musea die je kunt bezoeken.

Het Melkmeisje hangt in het Rijksmuseum te Amsterdam, het meisje met de parel is te bezichtigen in het Mauritshuis in Den Haag. De latere schilderijen van Johannes Vermeer, zoals 'de brieflezende vrouw' en 'de liefdesbrief' worden ook nog toegevoegd aan onze collectie en zijn ook te bezichtigen in het Rijksmuseum.

Vermeer zijn andere schilderijen zijn allemaal verdeeld over het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Ierland en de Verenigde Staten. Opvallend genoeg is er geen enkele Vermeer meer in Delft. Wel kun je bij het Vermeer centrum in Delft alle reproducties van dichtbij zien. Hier leer je alles over de Grootmeester en zijn meesterwerken. Zo leer je op alle vlakken over Johannes zijn eerdere en latere werk, dat hij geboren èn gestorven is in Delft, verborgen boodschappen en mysterie, zijn werkwijze en luister je verhalen in een complete audiotour.

Wanneer je het gedrag van de kunstschilder gaat analyseren lijkt hij last te hebben gehad van dwangmatig perfectionisme.

Vermeer zijn schilderkunst is ontzettend geperfectioneerd en het voltooien van een werk nam zo exceptioneel veel tijd en concentratie in beslag waardoor het genie maar twee schilderijen per jaar kon maken. Hierdoor heeft de schilder een bescheiden oeuvre van maar 45 schilderijen. Van Vermeers oeuvre zijn er slechts vijfendertig schilderijen over.

Wanneer je dit vergelijkt met een andere grootmeester die op jonge leeftijd is overleden zoals Vincent van Gogh, die maakte ca. 2.000 kunstwerken over een vergelijkbaar tijdsbestek.

Deze manier van werken is wel de reden dat de kunstwerken van Johannes Vermeer onnavolgbaar zijn wat betreft kwaliteit. Hij deed op geen enkel vlak concessies. Vermeer schilderde op het mooiste doek en gebruikte de beste pigmenten (kleuren) zoals ultramarijn. Daarnaast nam hij serieus de tijd voor een schilderij en stopte pas wanneer hij tevreden was. En tevreden, dat was hij duidelijk niet snel. Veel ontwerpen zijn dan waarschijnlijk ook door hemzelf vernietigd omdat hij simpelweg niet tevreden was met het eindresultaat. Maanden werk ging dan zo de prullenmand in.

Johannes Vermeer was een échte grootmeester in het schilderen van dagelijkse taferelen, voorwerpen en het schilderen van details. Lichtinval is zijn bekendste trademark, maar ook diepte, lichtreflecties en schaduwpartijen worden tot in perfectie weergegeven in Vermeer zijn meesterwerken wat vooral bij Het meisje met de parel goed te zien is.

Ook het Melkmeisje is hierin een uitstekend voorbeeld. Wanneer je het doek goed bestudeert dan zie je het stof op de tegeltjesplint liggen. Deze stof bestaat uit duizenden kleine stipjes olieverf. Vermeer moet letterlijk dagen bezig zijn geweest om deze minuscule stipjes op het doek te krijgen.

Hetzelfde geldt voor het brood wat op de tafel ligt, ook dit brood bestaat uit vele duizenden stipjes in verschillende kleuren. En dan de meesterlijke wijze waarop de kunstenaar het licht binnenlaat vanaf het venster op de muur; hier zitten ontelbaar veel kleurschakelingen in van donkergrijs naar hagel wit. Vermeer moet alleen hiermee al weken in de weer zijn geweest. Je ziet deze uitzondelijke details pas wanneer je langere tijd naar een Vermeer kijkt.

Italië speelde waarschijnlijk een belangrijke rol. Het vermoeden bestaat dat Vermeer, net als Rembrandt, sterk is beïnvloed door het werk van de Utrechtse Caravaggisten. Waar Rembrandt de inspiratie haalde uit de realistische schildertrant, had het bij Vermeer vooral invloed op zijn bijzondere behandeling van het licht en het gebruik van kleur. Bij wie de Nederlandse schilder leerling geweest is, is echter niet duidelijk. Waarschijnlijk is hij bij eens soortgelijke schilder in opleiding geweest. Wat we wel weten is dat hij de lichtvaltechnieken heeft overgenomen van Carel Fabritius.

Nog steeds is Vermeer een begrip in de artistieke wereld. In 2008 is de Johannes Vermeer prijs ingesteld door toenmalig minister Plasterk. Dit heeft als doel om artistiek talent te stimuleren en voorkomt dat Johannes Vermeer wederom in de vergetelheid geraakt. De winnaar van de Vermeerprijs ontvangt een geldbedrag van 100.000 euro die hij mag besteden aan de realisatie van een kunstproject.

We beginnen natuurlijk bij het begin; de geboorte van de Delftenaar. We weten niet precies wanneer hij geboren is; dit werd in de 17e eeuw tot 19e eeuw niet altijd nauwkeurig geregistreerd.

Wat we wel weten is dat hij in oktober 1632 in Delft gedoopt is. Dopen gebeurt eigenlijk altijd binnen enkele dagen na de geboorte waardoor aangenomen wordt dat hij toen ook geboren moet zijn.

In 1653 werd Johannes Vermeer naast schilder ook lid van het Broederschap van kunstenaars, ook wel het Sint Lucasgilde genoemd. Dit was vele jaren voordat hij zijn bekendste kunstwerken zoals Het meisje met de parel maakte. Zijn composities bestonden destijds hoofdzakelijk uit Religieuze en Mythologische voorstellingen. Het lidmaatschap van dit schildersgilde stelde hem in staat om in kunstwerken en schilderijen te handelen. Hij zou maar liefst vier keer hoofdman van het Delftse Sint Lucasgilde worden, wat een groot aanzien realiseerde. Toch zag Johannes zich meer als schilder dan als kunstverzamelaar en handelaar.

Aan de hand van het zonlicht op het Gezicht op Delft en de weerkaatsing, schaduwen en activiteit in het water, kon een groep wetenschappers met de technieken van de twintigste eeuw en 21e eeuw achterhalen wanneer Vermeer het ‘Gezicht op delft’ geschilderd heeft; dit was waarschijnlijk op 3 of 4 september 1659, rond 8.00 uur 's ochtends. Dit geeft direct een heel duidelijk beeld van de rust en ruimte die hij heeft ervaren tijdens het schilderen van het stadsgezicht. Je kunt direct voorstellingen maken van gedachten die hij gehad heeft tijdens het schilderen van de huizen, boten en alledaagse bezigheden in Delft. De beelden die deze nieuwe feiten oproepen, maken het schilderij misschien nog wel meer beroemd dan het al was.

In 1664 werd Johannes Vermeer naast lid van het schildersgilde ook lid van het Schuttersgilde; dit was een militaire burgermilitie die als kerntaak het beschermen van de stad tegen rovers of andere milities had. Op de vraag welke functie de schilder als deel van deze gilde heeft gehad is geen antwoord bekend. Opvallend is wel; het lidmaatschap verwierf meer status dan heldhaftigheid.

Het was crisis, en niet zomaar een crisis. Er was al drie jaar oorlog, honger en armoede. Het laatste waar men aan dacht was muurdecoratie. Mensen waren opzoek naar onderdak en voedsel, niet naar schilderijen. Door deze andere tijden verkocht Vermeer lange tijd geen kunst en had hierdoor vrijwel geen inkomsten.

De schilder zakte weg in een diepe depressie en ergens aan het einde van het jaar 1675 stortte Vermeer volledig in. Wat hem precies mankeerde is niet bekend, maar twee dagen later overleed de Nederlander op slechts 43 jarige leeftijd.

De kunstenaar liet 11 kinderen achter. Zijn vrouw verklaarde na zijn dood dat de schulden en de stress, razernij en somberheid die de schulden opleverde, zorgde dat hij in anderhalve dag overging van “gezonde toestand” in de dood. Vooral dat hij niet genoeg verdiende om voor zijn kinderen te zorgen deed hem veel pijn.

Johannes Vermeer 1632 - 1675

Na Vermeers dood

De schilderijen van Vermeer raakten na diens dood in de vergetelheid. Zijn Oeuvre was namelijk erg klein en het merendeel van zijn schilderijen was in het bezit van een kleine groep mensen. In 1866, dit was twee eeuwen na Johannes Vermeers overleiden, herontdekte Théophile Thoré-Bürger één van Vermeers schilderijen. Hij schreef een monografie over Johannes Vermeer en noemde de 17e -eeuws kunstschilder een genie. Théophile Thoré was een Franse journalist en kunsthandelaar en werkte voor de Parijse salon. Deze salon is een kunsttentoonstelling die al bestaat sinds 1648. De man was een geleerde in de kunstgeschiedenis en heeft een indrukwekkende biografie. Zonder de inzet van Théophile was Johannes waarschijnlijk voor altijd vergeten. Thoré heeft zelfs nog drie Vermeers in zijn bezit gehad welke hij enkele jaren later heeft verkocht, waardoor de Vermeers verder verspreid zijn over verschillende landen en wereldwijd bekend werden. De schilderijen van de Sfinx van Delft stonden nu voorgoed onder internationale aandacht waardoor de werken enkele eeuwen na zijn dood meer waard waren dan tijdens zijn leven.

Uit historiestukken is gebleken dat Théophile Thoré vooral een groot bewonderaar was van Vermeers vroege werken waarin Hollandse, huiselijke taferelen werden afgebeeld. Zelf heeft hij de volgende composities van Vermeer aangekocht: Staande virginaalspeelster, Zittende virginaalspeelster en de Vrouw met parelsnoer.

De fascinatie voor zowel de schilderijen als de schilder Vermeer begon in 1842 tijdens een bezoek aan het Mauritshuis in Den Haag, hier zag hij het Gezicht op Delft hangen. Hij was zo onder de indruk dat hij een systematische zoektocht startte naar de schilderijen van Vermeer. Uiteindelijk heeft deze zoektocht 24 jaar geduurd. Hij was van mening dat hij alle bestaande Vermeers nu wel in kaart had gebracht. Hij heeft een bundel van zijn bevindingen in 1866 gepubliceerd. Hierdoor heeft hij een ongekende en blijvende invloed op de waarde van de schilderijen en de bekendheid van de kunstenaar gehad. Het beste voorbeeld hiervan is Het straatje, ook wel Het gezicht op huizen in Delft. In het jaar 1696 is het doek verkocht voor een paar gulden. Uit historische documenten blijkt dat het schilderwerk via nalatenschap terecht is gekomen bij Magdalena van Ruijven, die het kunstwerk ergens in de 19e eeuw heeft laten veilen met een opbrengst van 48 gulden, dit was voor de publicatie van Théophile Thoré. Na de publicatie op 12 april 1921 is het schilderij opnieuw geveild, maar nu met een opbrengst van 625.000 gulden. Naast dat Thoré een obsessie gehad lijkt te hebben voor Johannes Vermeer zijn werk, lijkt hij ook gefascineerd te zijn rondom de persoon. Er was in die jaren immers maar weinig bekend over de kunstenaar, Johannes Vermeer. Zijn leven zat vol met mysterie, daarom heeft Johannes postuum de bijnaam "De sfinx van Delft" gekregen.